EEN VERNIETIGENDE KEUZE - woensdag 7 januari 2015 |
De doden lijden niet. Ze zijn verlost. Ze weten niet wat hen
door het geweld is ontnomen, de liefde, de kansen, de zonsopgang, een middag
naast het zwembad, een omhelzing van hun dochter.
Het lijden is voor de nabestaanden. Zij voelen niet alleen
hun eigen gemis, maar ook het gemis van de dode. Wat hem of haar is ontnomen.
De onrechtvaardigheid, die groter is naarmate de dode jonger was.
Dat zijn gedachten die bij me opkomen na de tragedie van
deze dag. De redactie van Charlie Hebdo werd door een kogelregen tot zwijgen
gebracht. De daders zijn nog altijd niet gevonden, over hun motieven valt
voorlopig alleen te speculeren.
Ik wil het daar niet over hebben.
Ik wil het hebben over de overlevenden. Dan vooral over die
ene vrouw. Zij had net haar dochtertje van school gehaald, zo vertelde ze. Ze
stond voor de deur van het redactiegebouw, een deur die alleen open ging voor
wie de juiste code intikte.Ineens, vanuit het niets, een wapen tegen het hoofd. Ze moest
de code intikken.
Ze moet geweten hebben wat de consequenties waren. Als ze
het niet deed, zou ze sterven, en vermoedelijk haar dochtertje met haar. Hun
lijken zouden op het trottoir liggen, voor de moordenaars zou het alleen maar
een uitstel zijn. De volgende die kwam zou de code wel intikken.
Deed ze wat van haar geƫist werd, dan zouden de moordenaars
binnendringen en moorden. Wat gebeurde. Twaalf doden. Zij redde haar leven
onder een bureau.
Het doet me denken aan 'Sophie's Choice', de film waarin een
moeder moet kiezen welk van haar twee kinderen niet naar de gaskamer zal worden
gestuurd. Een keuze die je leven in elk geval vernietigt. Hoe kun je dit
dragen, dag in, dag uit, hoe kun je ooit nog slapen?
Die vrouw, ik leef met haar mee. Zij wordt niet bij de twaalf
doden gerekend, en niet bij de zovele gewonden. Ik denk dat ze dodelijk geraakt is. Hopelijk bestaat er toch
een helende vergetelheid, een levensreddend geheugenverlies. Ze heeft gekozen
voor haar dochtertje en zichzelf, en niemand kan haar dat verwijten. Maar hoe brengt
ze ooit die stem in haar hoofd tot zwijgen?